Çocuk Yetiştirmede Yaygın Anne Baba Tutumları

Her anne babanın kendine has bir özelliği var. Kimisi sert kimisi nayif kimi sakin kimi sinirli…Tabii bu durum ebeveynlerin çocuklarına olan tutum ve davranışlarını da etkiler.

Çocuk yetiştirme konusunda anne baba tutumları farklılık gösterebilir. Ancak, bazı yaygın tutumlar vardır:

1.Otoriter tutum

Otoriter anne babalar, sıkı kurallar ve disiplin ile çocuklarına yaklaşırlar. Bu tutumda, ebeveynlerin sözleri yasalar gibidir ve çocukların söz hakkı yoktur. Bu tutum, çocukların özgüvenlerini zedeleyebilir ve sorunları çözmek yerine sadece itaat etmelerini sağlar. Türk aile yapısı incelendiğinde bu aile yapısına çok uygun maalesef. Hatta çocuğunu severse çocuğun şımaracağını düşündüğü için sevmeyen ebeveynlerde bu tutumlara örnektir.

2.Aşırı koruyucu tutum

Bazı anne babalar, çocuklarının her zaman güvende ve mutlu olmasını isteyerek onları aşırı korur. Bu tutumda, ebeveynler, çocuklarının her adımını takip ederler ve onların yaşamlarını kontrol ederler. Bu tutum, çocukların bağımsızlık duygusunu baskılayabilir ve özgüvenlerini zedeleyebilir. Aşırı korumacı anne baba çocuğu 2-4 yaşında nasıl davranıyorsa 8-9 yaşında da öyle davranır.

Hatta yine çok görünen aşırı koruyucu tutumlardan biride çocuklarının ödevlerini yapan ebeveynlerdir. Nedenden yapıyorsunuz çocukların ödevlerini sorusuna ise, “sınıfta kalır”, “kendisi yapamaz” veya “arkadaşlarının yanında rezil olur” gibi cevaplar veriyorlar ama sorun şu ki;

• • • Eğer çocuğunuz düşük not almak istiyorsa bırakın alsın, Sınıfta kalmak istiyorsa bırakın kalsın, Rezil olmak istiyorsa bırakın olsun. Hak etmeden elde ettiğiniz başarılar çocuğunuzun hayatında görünmeyen yaralardır.
    • Okuduğum yazıdan kısa bir hikaye anlatmak istiyorum. Bir anne çocuğunu bahçeye çıkarır. Çocuk bir ağaca çıkmak ister ve  bir kaç kez çıkmayı dener ama başaramaz. Annesinden destek ister annesi ise, benim en beğendiğim cümleyi kurar. ” benim desteğimle çıktığın ağaçtan inemezsin, düşersin…”

3.Kararsız tutarsız tutum

Anne babanın çocuğa karşı tutarsız davranışlarından doğan bir tutumdur. Çocuğun gelişimi açısından son derece olumsuz bir türdür. Örneğin;

• • • Anne çocuğuna karşı saygılı ve anlayışlı davranırken baba sert bir davranış sergiliyorsa bu çocukta bir duygu bozukluğuna veya ebeveynler arasında ikileme düşmesine neden olacaktır.
    • Çocuk akşam yemeğinden sonra dışarı çıkmak isterse ve bir ebeveyn izin verirken diğeri vermezse bu urumda yine kararsız ve tutarsız anne baba tutumu olarak gösterilir.
    • Veya çocuk okulda kavga ettiğinde anne kavganın kötü birşey olduğunu söylerken baba dövmesi gerektiğini söylüyorsa bu durum da çocuk anne babasına karşı iki farklı görüş besler.

4. İzin Verici Tutum

Genellikle çocuk merkezci bir tutumdur. Konu ne olursa her zaman çocuğun istedi olmak zorundadır. Genelde orta yaşlı çiftlerin çocukları veya tek çocuklu ailelerin çocuklarına sergiledikleri tutumdur. Otorite çocuğun eline olduğu için çocuk saygıdan yoksun büyür ve ailesine karşı saygısız göstermeyecektir. Bu tip büyüyen çocuk her istediği yapıldığı için yeni isteklerde ile arayı dolduracaktır. Bu durum ilerleyen yaşlarında olumsuz bir davranışlarda karşılaştığında önemli bir kişilik bozukluğu ile karşılaşmasına neden olacaktır.

5.İlgisiz Tutum

İlgisiz anne babalar, çocuklarının hayatlarına yeterince ilgi göstermezler ve onları yalnız bırakırlar. Bu tutumda, ebeveynlerin ilgisizliği, çocukların özgüvenlerini zedeleyebilir ve onların duygusal gelişimlerini olumsuz etkileyebilir.

Yapılan araştırmalar gösteriyor ki sevgisiz ve ilgisiz büyüyen çocuklarda saldırganlık eğilimi göstermektedir. Örneğin; son zamanlarda Amerika’da çocukların silahla okulları basıp diğer çocukları öldürmesi bir ilgisiz tutumun karşılığıdır.

Eleştirici – Demokratik tutum

Demokratik anne babalar, çocuklarının görüşlerine değer verirler ve onlarla işbirliği yaparlar. Bu tutumda, ebeveynler sıkı kurallar koyarken, çocukların fikirlerini dinleyip anlamaya çalışırlar. Bu tutum, çocukların özgüvenini artırabilir ve onların sorun çözme becerilerini geliştirmelerine yardımcı olabilir.

Bu tutumda olan ebeveynler çocukları ile arkadaş gibidir. Çocuğun temel ihtiyaçlarını karşılamanın yanı sıra ona sevgiyi ve saygıyı öğretirler. Ayrıca demokratik tutumda aileler için sevgi yaptırım aracı değildir. Çocuk bir hata yaptığında “Beni sevsen yapmazdın” demez.

Çocuk yetiştirme konusunda en sağlıklı yaklaşım, demokratik bir tutumdur. Bu tutumda, ebeveynler sıkı kurallar koyarken, çocukların görüşlerine saygı duyarlar ve onları desteklerler. Bu yaklaşım, çocukların özgüvenlerini artırır, sorun çözme becerilerini geliştirir ve bağımsızlık duygusunu destekler.

Keyifli Günler dilerim.