1.Akıllı Yatırımcı – Benjamin Graham

Akıllı Yatırımcı (The Intelligent Investor) – Benjamin Graham’ın en bilinen eserlerinden biri ve değer yatırımı (value investing) konusunda bir başyapıt olarak kabul edilir. Kitap, ilk olarak 1949 yılında yayımlandı ve o zamandan beri yatırımcılar için vazgeçilmez bir rehber haline geldi. İşte kitabın bazı temel noktaları ve kişisel değerlendirmem:

Kitabın Ana Temaları

1. Değer Yatırımı İlkeleri: Graham, hisse senetlerinin gerçek değerini belirlemeye ve piyasa fiyatlarından bağımsız olarak yatırım yapmaya odaklanır. Bu yaklaşım, şirketlerin temel analizine dayanarak hisse senetlerinin “gerçek” değerini bulmayı ve piyasa fiyatı bu değerin altına düştüğünde satın almayı önerir.
2. Güvenlik Marjı: Graham, yatırımcılara güvenlik marjı kavramını anlamalarını ve uygulamalarını önerir. Bu, bir hisse senedinin gerçek değerinin altında bir fiyatla satın alınmasını ve böylece yatırımın riskinin azaltılmasını içerir.
3. Spekülasyon ve Yatırım: Kitap, spekülasyon ve yatırım arasındaki farkı vurgular. Graham, yatırımcılara kısa vadeli piyasa hareketlerine kapılmamalarını ve uzun vadeli, mantıklı kararlar almalarını öğütler.
4. Piyasa Dalgalanmaları: Graham, piyasa dalgalanmalarının kaçınılmaz olduğunu ve yatırımcıların bu dalgalanmalardan yararlanmaları gerektiğini belirtir. “Bay Piyasa” (Mr. Market) metaforu ile yatırımcıların piyasa dalgalanmalarına duygusal tepkiler vermekten kaçınmalarını önerir.

Kişisel Değerlendirme

Güçlü Yönler:

• Zamanın Ötesinde: Kitabın yayınlanmasından bu yana on yıllar geçmiş olmasına rağmen, içindeki prensipler hala geçerliliğini koruyor. Uzun vadeli ve disiplinli yatırım yapmanın önemini vurgulaması, bugünün yatırımcıları için de değerli dersler sunuyor.
• Pratik Tavsiyeler: Graham, karmaşık finansal teoriler yerine, anlaşılır ve pratik yatırım stratejileri sunuyor. Bu da kitabı hem yeni başlayanlar hem de deneyimli yatırımcılar için erişilebilir kılıyor.
• Psikolojik Bakış Açısı: Yatırımcı psikolojisine dair verdiği ipuçları, yatırımcıların duygusal kararlar vermekten kaçınmalarına yardımcı oluyor.

Zayıf Yönler:

• Eski Dönem Örnekleri: Kitapta yer alan bazı örnekler ve durumlar, modern piyasa koşullarına tam olarak uymayabilir. Bu, bazı okuyucular için kafa karıştırıcı olabilir.
• Detaylı ve Yoğun: Kitap oldukça detaylı ve yoğun bilgiler içerdiğinden, bazı okuyucular için ağır gelebilir.

Sonuç Olarak: Akıllı Yatırımcı, yatırım dünyasında sağlam bir temel oluşturmak isteyen herkes için okunması gereken bir eser. Benjamin Graham’ın öğretileri, uzun vadeli başarıyı hedefleyen yatırımcılar için paha biçilmezdir. Disiplinli, sabırlı ve mantıklı yatırım yapma konusundaki önerileri, günümüz piyasalarında da geçerliliğini korumaktadır.

2.Borsayı Yenmek – Peter Lynch

Borsayı Yenmek (One Up On Wall Street) – Peter Lynch’in kaleme aldığı ve yatırım dünyasında büyük yankı uyandırmış bir eserdir. Lynch, Fidelity Magellan Fonu’nu yönetirken elde ettiği olağanüstü performansıyla tanınır ve bu kitabında kendi yatırım felsefesini ve stratejilerini paylaşır. İşte kitabın bazı temel noktaları ve kişisel değerlendirmem:

Kitabın Ana Temaları

1. Bireysel Yatırımcının Avantajları: Lynch, bireysel yatırımcıların profesyonel fon yöneticilerine karşı sahip oldukları avantajları vurgular. Özellikle, bireysel yatırımcıların daha esnek ve hızlı kararlar alabilme yeteneği olduğunu belirtir.
2. Kendi Bildiğiniz Şeylere Yatırım Yapın: Lynch, yatırımcıların günlük yaşamlarında gözlemledikleri ve anladıkları sektörlere ve şirketlere yatırım yapmalarını önerir. Bir yatırımcının, kendi çevresinde başarılı olan ürünleri ve hizmetleri gözlemleyerek kazançlı yatırımlar yapabileceğini savunur.
3. Araştırma ve Analiz: Lynch, yatırım yapmadan önce şirketlerin mali durumlarını ve büyüme potansiyellerini ayrıntılı bir şekilde analiz etmenin önemini vurgular. Özellikle, şirketin karlılığı, borç durumu ve büyüme potansiyeli gibi temel göstergelere dikkat edilmesi gerektiğini belirtir.
4. Uzun Vadeli Yatırım: Kitap, kısa vadeli piyasa dalgalanmalarına fazla önem vermemeyi ve uzun vadeli yatırım yapmayı teşvik eder. Lynch, sabırlı olmanın ve iyi şirketlere uzun süre yatırım yapmanın önemine değinir.
5. Çeşitlendirme: Lynch, portföy çeşitlendirmenin önemini kabul etmekle birlikte, aşırı çeşitlendirmenin de performansı olumsuz etkileyebileceğini belirtir. Yatırımcıların, gerçekten inandıkları ve iyi anladıkları şirketlere yatırım yapmalarını önerir.

Kişisel Değerlendirme

Güçlü Yönler:

• Pratik ve Anlaşılır: Lynch’in yazım tarzı son derece anlaşılır ve pratiktir. Karmaşık finansal terimlerden uzak durarak, herkesin anlayabileceği şekilde yatırım stratejilerini açıklar.
• Motivasyon Verici: Kitap, bireysel yatırımcıları cesaretlendirir ve yatırım yapma konusunda ilham verir. Lynch’in kişisel hikayeleri ve deneyimleri, okuyuculara güven aşılar.
• Gerçek Hayat Örnekleri: Lynch, kendi yatırımlarından ve günlük yaşamından örnekler vererek, teorilerini somutlaştırır ve daha anlaşılır hale getirir.

Zayıf Yönler:

• Tarihsel Bağlam: Kitap, Lynch’in kariyerinin zirvesinde, 1980’lerde yazılmıştır. Bu nedenle, bazı örnekler ve piyasa koşulları, modern yatırım ortamıyla tam olarak uyuşmayabilir.
• Kendi Kendine Yeterlilik: Lynch’in yatırım stratejileri, bireysel yatırımcıların kendi başlarına yapacakları araştırmalara dayanır. Bu, yeni başlayanlar için biraz zorlayıcı olabilir ve daha fazla rehberlik gerektirebilir.

Sonuç Olarak: “Borsayı Yenmek”, bireysel yatırımcılar için değerli bir rehberdir. Peter Lynch’in yatırım felsefesi, herkesin günlük yaşamında gözlemlediklerinden yola çıkarak kazançlı yatırımlar yapabileceğini gösterir. Lynch’in pratik ve motive edici yaklaşımı, yatırımcıların kendi araştırmalarını yaparak başarılı olabileceklerine inanmalarını sağlar. Uzun vadeli ve bilinçli yatırım yapma konusunda önemli dersler sunan bu kitap, yatırım dünyasında sağlam bir temel oluşturmak isteyen herkes için önerilir.

3.Borsa Sihirbazları – Jack D. Schwager

Borsa Sihirbazları (Market Wizards) – Jack D. Schwager’ın kaleme aldığı ve finans dünyasında geniş yankı uyandıran bir eserdir. Kitap, dünyanın en başarılı trader’larının (borsa sihirbazlarının) röportajlarını içermekte ve bu uzmanların stratejilerini, düşünce süreçlerini ve ticaret felsefelerini detaylandırmaktadır. İşte kitabın bazı temel noktaları ve kişisel değerlendirmem:

Kitabın Ana Temaları

1. Başarılı Trader’ların Stratejileri: Schwager, farklı trader’ların çeşitli stratejilerini ve ticaret stillerini detaylandırır. Kitapta yer alan röportajlar, her bir trader’ın kendine özgü yaklaşımlarını ve başarılı olma yollarını açıklar.
2. Risk Yönetimi: Kitap, risk yönetiminin önemini vurgular. Trader’ların nasıl risk aldıklarını, risklerini nasıl yönettiklerini ve kayıplarla başa çıkma stratejilerini detaylandırır.
3. Psikolojik Dayanıklılık: Trader’ların zihinsel ve duygusal dayanıklılıklarının, başarılı olmada ne kadar kritik bir rol oynadığını ortaya koyar. Stresle başa çıkma, disiplinli kalma ve duygusal kontrolün önemini vurgular.
4. Piyasa Anlayışı: Başarılı trader’ların piyasaları nasıl analiz ettiklerini ve piyasa trendlerini nasıl yakaladıklarını inceler. Teknik analiz, temel analiz ve piyasa duyarlılığı gibi konulara değinir.
5. Deneyim ve Öğrenme: Her bir trader’ın kariyer yolculuğundaki başarısızlıklar ve bu başarısızlıklardan çıkarılan dersler üzerinde durur. Öğrenmenin ve sürekli gelişimin önemine dikkat çeker.

Kişisel Değerlendirme

Güçlü Yönler:

• İlham Verici: Kitap, dünyanın en başarılı trader’larının hikayelerini ve stratejilerini paylaşarak, okuyuculara ilham verir. Bu hikayeler, başarıya ulaşmanın farklı yolları olduğunu gösterir ve motivasyon sağlar.
• Çeşitlilik: Farklı ticaret stilleri ve stratejiler sunarak, okuyuculara geniş bir perspektif kazandırır. Bu çeşitlilik, her türden yatırımcıya hitap eder ve kendi stratejilerini geliştirmeleri için fikirler sunar.
• Uygulamalı Bilgiler: Röportajlar, pratik ticaret bilgileri ve uygulamalı stratejiler içerir. Bu da okuyucuların öğrendiklerini hemen uygulamalarına olanak tanır.

Zayıf Yönler:

• Derinlemesine Teknik Detaylar: Bazı trader’ların stratejileri ve teknik detayları, yeni başlayanlar için karmaşık ve zor anlaşılır olabilir. Bu nedenle, belirli bir bilgi düzeyine sahip olmak, kitabın tamamından faydalanmayı kolaylaştırır.
• Zaman Dilimi: Kitap, ilk olarak 1989’da yayımlandı ve o zamandan beri finans piyasaları önemli değişiklikler geçirdi. Bu nedenle, bazı stratejiler ve piyasa koşulları günümüzle tam olarak örtüşmeyebilir.

Sonuç Olarak: Borsa Sihirbazları, yatırım ve ticaret dünyasında derinlemesine bilgi edinmek isteyen herkes için mükemmel bir kaynaktır. Jack D. Schwager’ın başarılı trader’larla yaptığı röportajlar, okuyuculara pratik stratejiler, risk yönetimi teknikleri ve ticaret psikolojisi hakkında değerli bilgiler sunar. İlham verici ve bilgilendirici içeriğiyle, hem yeni başlayanlar hem de deneyimli yatırımcılar için vazgeçilmez bir eser olarak öne çıkar.

4.Sıradan Hisseler Sıradışı Kârlar – Philip Fisher

Sıradan Hisseler Sıradışı Kârlar (Common Stocks and Uncommon Profits) – Philip Fisher tarafından yazılmış ve yatırım dünyasında klasikleşmiş bir eserdir. Fisher, büyüme yatırımının (growth investing) öncülerinden biri olarak kabul edilir ve bu kitabında, şirketlerin uzun vadeli büyüme potansiyellerini değerlendirme ve bu potansiyelden nasıl faydalanılacağı konusunda derinlemesine bilgiler sunar. İşte kitabın bazı temel noktaları ve kişisel değerlendirmem:

Kitabın Ana Temaları

1. Kalitatif Analiz: Fisher, yatırımcıların sadece finansal tablolara değil, aynı zamanda şirketlerin yönetim kalitesine, ürün yenilikçiliğine ve araştırma-geliştirme faaliyetlerine de dikkat etmeleri gerektiğini savunur. Bu unsurlar, şirketin uzun vadeli büyüme potansiyelini belirlemede kritik öneme sahiptir.
2. 15 Nokta Yöntemi: Fisher, bir şirketin incelenmesi gereken 15 önemli faktörü listeler. Bu faktörler arasında, yönetim ekibinin dürüstlüğü ve yetkinliği, kâr marjları, büyüme potansiyeli ve araştırma-geliştirme etkinlikleri bulunur. Bu 15 nokta, yatırımcıların derinlemesine analiz yapmalarını sağlar.
3. Uzun Vadeli Perspektif: Kitap, kısa vadeli piyasa dalgalanmalarına fazla odaklanmadan, şirketlerin uzun vadeli büyüme potansiyellerine yatırım yapmayı önerir. Fisher, yatırımcıların kaliteli şirketleri bulup uzun süre ellerinde tutmalarını savunur.
4. Yönetim ve İletişim: Fisher, şirket yönetiminin dürüstlüğü ve yatırımcılarla açık iletişiminin önemine dikkat çeker. İyi bir yönetim ekibi, şirketin başarısında kritik bir rol oynar.
5. Risk ve Çeşitlendirme: Fisher, yatırımcılara portföylerini aşırı çeşitlendirmemelerini, ancak iyi bildikleri ve güvendikleri birkaç şirkete yatırım yapmalarını önerir. Aşırı çeşitlendirme, getiri potansiyelini düşürebilir.

Kişisel Değerlendirme

Güçlü Yönler:

• Kalitatif Analiz Vurgusu: Fisher’ın kalitatif analizlere verdiği önem, yatırımcıların sadece finansal verilere değil, aynı zamanda şirketin genel sağlığına ve gelecekteki potansiyeline de dikkat etmelerini sağlar. Bu yaklaşım, daha kapsamlı ve bilinçli yatırım kararları alınmasına yardımcı olur.
• Uzun Vadeli Yaklaşım: Uzun vadeli yatırım stratejileri, piyasa dalgalanmalarından etkilenmeden istikrarlı kazançlar elde etmeyi hedefler. Fisher’ın bu konudaki önerileri, uzun vadeli başarıya odaklanan yatırımcılar için değerlidir.
• 15 Nokta Yöntemi: Fisher’ın belirlediği 15 önemli faktör, yatırımcıların şirketleri değerlendirirken dikkat etmeleri gereken ana unsurları belirler ve detaylı analiz yapmalarına olanak tanır.

Zayıf Yönler:

• Teknik Detay Eksikliği: Kitap, kalitatif analizlere odaklanırken, bazı okuyucular için yeterince teknik ve finansal analiz detayları sunmayabilir. Finansal analizlerle daha fazla ilgilenen yatırımcılar için bu bir eksiklik olabilir.
• Tarihsel Bağlam: Kitap, ilk olarak 1958’de yayımlandığı için, bazı örnekler ve piyasa koşulları günümüzle tam olarak örtüşmeyebilir. Ancak, temel ilkeler hala geçerliliğini korumaktadır.

Sonuç Olarak: Sıradan Hisseler Sıradışı Kârlar, yatırım dünyasında derinlemesine bilgi edinmek isteyen herkes için mükemmel bir kaynaktır. Philip Fisher’ın büyüme yatırımı konusundaki öğretileri, uzun vadeli yatırımcılar için değerli dersler sunar. Kalitatif analizlerin önemi, uzun vadeli perspektif ve 15 nokta yöntemi, yatırımcılara sağlam bir temel oluşturur. Hem yeni başlayanlar hem de deneyimli yatırımcılar için vazgeçilmez bir eser olarak öne çıkar.

5.Bir Borsa Spekülatörünün Anıları – Edwin Lefèvre

Bir Borsa Spekülatörünün Anıları (Reminiscences of a Stock Operator) – Edwin Lefèvre tarafından yazılmış, finans dünyasında klasikleşmiş ve pek çok yatırımcıya ilham vermiş bir eserdir. Kitap, 1920’lerde ünlü spekülatör Jesse Livermore’un hayatını ve ticaret stratejilerini yarı otobiyografik bir tarzda anlatır. İşte kitabın bazı temel noktaları ve kişisel değerlendirmem:

Kitabın Ana Temaları

1. Piyasa Psikolojisi: Kitap, yatırımcı psikolojisinin ve kitle davranışlarının finans piyasaları üzerindeki etkisini derinlemesine inceler. Livermore’un piyasa duyarlılığını nasıl analiz ettiğini ve kitle psikolojisini nasıl kullandığını açıklar.
2. Ticaret Stratejileri: Livermore’un ticaret stratejileri ve tekniklerini detaylandırır. Kısa vadeli alım satım, trend takibi ve piyasa zamanlaması konularında önemli ipuçları sunar.
3. Disiplin ve Sabır: Livermore’un başarıya ulaşmasında disiplinli olmanın ve sabırlı davranmanın önemini vurgular. Doğru zamanı beklemek ve piyasa hareketlerine duygusal tepkiler vermekten kaçınmak gerektiğini belirtir.
4. Risk Yönetimi: Kitap, risk yönetiminin ve sermaye korumasının önemini vurgular. Livermore’un büyük kazançlar elde ettiği dönemlerin yanı sıra büyük kayıplar yaşadığı dönemler de anlatılır ve bu deneyimlerden çıkarılan dersler paylaşılır.
5. Kişisel Hikayeler ve Deneyimler: Livermore’un kişisel hikayeleri, başarısızlıkları ve başarıları, yatırımcılara gerçek hayattan örnekler sunar. Bu hikayeler, finansal piyasaların doğasını ve spekülasyonun zorluklarını anlamada yardımcı olur.

Kişisel Değerlendirme

Güçlü Yönler:

• İlham Verici ve Eğitici: Kitap, Livermore’un hayat hikayesi ve ticaret deneyimleriyle dolu olup, hem ilham verici hem de eğitici bir içeriğe sahiptir. Yatırımcıların piyasa psikolojisi ve ticaret stratejileri hakkında değerli dersler çıkarmalarını sağlar.
• Akıcı Anlatım: Lefèvre’nin akıcı ve sürükleyici anlatımı, kitabı okunması kolay ve keyifli hale getirir. Yarı otobiyografik tarz, okuyucuların Livermore’un deneyimlerine daha yakın hissetmelerini sağlar.
• Zamanın Ötesinde Bilgiler: Kitap, 1920’lerde yazılmış olmasına rağmen, içerdiği prensipler ve stratejiler günümüz piyasalarında da geçerliliğini korur. Piyasa psikolojisi ve ticaret disiplinine dair verdiği dersler, her dönemde geçerlidir.

Zayıf Yönler:

• Teknik Detay Eksikliği: Kitap, Livermore’un stratejilerini ve ticaret tekniklerini anlatırken, bazı detaylar eksik veya belirsiz olabilir. Özellikle modern finansal analiz tekniklerine alışkın olan okuyucular için yetersiz kalabilir.
• Spekülasyonun Zorlukları: Livermore’un yaşadığı büyük kayıplar ve başarısızlıklar, spekülasyonun riskli ve zorlayıcı doğasını açıkça gösterir. Bu, riskten kaçınan yatırımcılar için cesaret kırıcı olabilir.

Sonuç Olarak: Bir Borsa Spekülatörünün Anıları, finansal piyasalar ve spekülasyon hakkında derinlemesine bilgi edinmek isteyen herkes için vazgeçilmez bir eserdir. Edwin Lefèvre’nin anlatımıyla Jesse Livermore’un hayatı ve ticaret deneyimleri, yatırımcılara değerli dersler sunar. Piyasa psikolojisi, disiplin ve risk yönetimi konularında sunduğu içgörüler, hem yeni başlayanlar hem de deneyimli yatırımcılar için önemlidir. Kitap, hem eğitici hem de ilham verici içeriğiyle yatırım dünyasında klasikleşmiş ve değerli bir kaynaktır.

6.Borsa’da Rastgele Seyir – Burton G. Malkiel

Borsa’da Rastgele Seyir (A Random Walk Down Wall Street) – Burton G. Malkiel tarafından yazılmış ve yatırım dünyasında büyük yankı uyandırmış bir eserdir. Kitap, ilk olarak 1973’te yayımlanmış olup, o zamandan bu yana birçok kez güncellenmiştir. Malkiel, piyasa hareketlerinin genellikle rastgele olduğunu ve bireysel hisse senedi seçimlerinin uzun vadede piyasa endekslerini geçemeyeceğini savunur. İşte kitabın bazı temel noktaları ve kişisel değerlendirmem:

Kitabın Ana Temaları

1. Rastgele Yürüyüş Teorisi: Malkiel, borsanın gelecekteki hareketlerinin tahmin edilemez olduğunu ve hisse senedi fiyatlarının genellikle rastgele yürüyüşler sergilediğini savunur. Bu teori, hisse senetlerinin fiyatlarının geçmiş fiyat hareketlerine dayanarak tahmin edilemeyeceğini öne sürer.
2. Etkin Piyasalar Hipotezi: Kitap, etkin piyasalar hipotezini (EMH) destekler ve tüm mevcut bilgilerin hisse senedi fiyatlarına yansıtıldığını iddia eder. Bu nedenle, hiçbir yatırımcının sürekli olarak piyasanın üzerinde getiri sağlayamayacağını savunur.
3. Endeks Fonları: Malkiel, bireysel hisse senedi seçimleri yerine endeks fonlarına yatırım yapmayı önerir. Endeks fonları, piyasa endeksini takip eder ve genellikle düşük maliyetli ve geniş çeşitlendirilmiş yatırımlar sunar.
4. Yatırım Stratejileri: Kitap, farklı yatırım stratejilerini ve bu stratejilerin etkinliğini tartışır. Malkiel, teknik analiz ve temel analizin uzun vadede piyasanın üzerinde getiri sağlamada yetersiz olduğunu savunur.
5. Kişisel Finans ve Yatırım Planlama: Malkiel, kişisel finans yönetimi ve uzun vadeli yatırım planlaması konularında da rehberlik eder. Yatırımcılara çeşitlendirme, düşük maliyetli yatırım araçları ve uzun vadeli yatırım stratejileri kullanmalarını önerir.

Kişisel Değerlendirme

Güçlü Yönler:

• Bilimsel Yaklaşım: Malkiel’in kitabı, yatırım dünyasına bilimsel ve analitik bir yaklaşım sunar. Rastgele yürüyüş teorisi ve etkin piyasalar hipotezi, okuyuculara finansal piyasalara dair derinlemesine bir anlayış kazandırır.
• Endeks Fonlarının Önemi: Kitap, endeks fonlarının avantajlarını ve neden bireysel yatırımcılar için genellikle en iyi seçenek olduğunu açıklar. Bu yaklaşım, düşük maliyetli ve geniş çeşitlendirilmiş yatırımlar yapmanın önemini vurgular.
• Kapsamlı ve Güncel: Kitap, geniş bir yelpazede yatırım stratejilerini ve finansal konuları kapsar. Ayrıca, birçok kez güncellenmiş olması, içeriğin güncel ve geçerli kalmasını sağlar.

Zayıf Yönler:

• Rastgelelik ve Piyasa Etkinliği: Kitabın bazı okuyucuları, piyasa hareketlerinin tamamen rastgele olduğu ve hiçbir yatırımcının piyasanın üzerinde getiri sağlayamayacağı görüşüne karşı çıkabilir. Özellikle aktif yatırımcılar ve teknik analize inananlar için bu görüşler ikna edici olmayabilir.
• Az Riskli Yatırım Yaklaşımı: Malkiel’in düşük riskli, uzun vadeli ve endeks fonlarına dayalı yatırım stratejileri, daha agresif ve yüksek riskli yatırım stratejilerine ilgi duyan yatırımcılar için yeterince tatmin edici olmayabilir.

Sonuç Olarak: Borsa’da Rastgele Seyir, yatırım dünyasında derinlemesine bilgi edinmek ve bilinçli yatırım kararları almak isteyen herkes için önemli bir eserdir. Burton G. Malkiel’in bilimsel ve analitik yaklaşımı, okuyuculara finansal piyasaların doğasını ve etkili yatırım stratejilerini anlama konusunda değerli dersler sunar. Endeks fonlarının ve çeşitlendirilmiş, düşük maliyetli yatırımların önemini vurgulayan bu kitap, hem yeni başlayanlar hem de deneyimli yatırımcılar için vazgeçilmez bir kaynak olarak öne çıkar.

Bu kitaplar, borsa ve yatırım dünyası hakkında Türkçe olarak değerli bilgiler sunar ve hem yeni başlayanlar hem de deneyimli yatırımcılar için önemli kaynaklar arasında yer alır.