Adet Görmeme Sebebi Nedir?
Adet görememe ( Amenore), bir kadının belirli bir süre boyunca adet görmemesi durumudur. Bu durum, ergenlik döneminde başlamayan adet kanamaları ya da normalde düzenli adet gören bir kadının adet görmemesi şeklinde ortaya çıkabilir. Amenore iki ana türe ayrılır: birincil amenore ve ikincil amenore.
1. Birincil Amenore
- Tanım: Bir kadının ergenlik dönemine girdiği halde 16 yaşına kadar hiç adet görmemesidir.
- Nedenleri:
- Genetik veya doğuştan gelen durumlar: Turner sendromu gibi genetik bozukluklar, üreme organlarının gelişiminde sorunlar.
- Hormonal Bozukluklar: Hipofiz bezi veya hipotalamusun düzgün çalışmaması, hormon üretiminde sorunlar.
- Yumurtalık Fonksiyon Bozuklukları: Yumurtalıkların işlevini yerine getirememesi.
- Aşırı Zayıflık veya Yetersiz Beslenme: Aşırı düşük vücut ağırlığı ve beslenme bozuklukları, adet döngüsünün başlamasını engelleyebilir.
2. İkincil Amenore
- Tanım: Daha önce düzenli adet gören bir kadının 3 ay veya daha uzun süre adet görmemesi ya da düzensiz adet gören bir kadının 6 ay boyunca adet olmaması durumudur.
- Nedenleri:
- Gebelik: Adet görmemenin en yaygın nedeni gebeliktir.
- Emzirme: Emzirme sırasında hormon seviyelerindeki değişiklikler, adet döngüsünü geçici olarak durdurabilir.
- Menopoz: Doğurganlık döneminin sona ermesiyle birlikte adet görme durur.
- Polikistik Over Sendromu (PCOS): Yumurtalıklarda kistler oluşmasıyla hormonal dengesizlikler ve adet düzensizlikleri ortaya çıkar.
- Aşırı Kilo Değişiklikleri: Aşırı kilo kaybı veya aşırı kilo alma, hormonları etkileyerek adet döngüsünü durdurabilir.
- Yoğun Egzersiz: Sporcular ve yoğun egzersiz yapan kişilerde düşük vücut yağı ve stres hormonları nedeniyle adet durabilir.
- Stres: Yüksek düzeyde stres, beyin ve hormonları etkileyerek adet döngüsünü bozabilir.
- Tiroid Problemleri: Tiroid bezinin az veya fazla çalışması adet döngüsünü etkileyebilir.
- Hipofiz Tümörleri: Hipofiz bezindeki tümörler, adet döngüsünü düzenleyen hormonların üretiminde dengesizlik yaratabilir.
- Rahim İçine Yapışıklıklar: D&C (küretaj) işlemi sonrası veya rahimdeki enfeksiyonlar rahim içi yapışıklıklara neden olabilir (Asherman sendromu).
Amenore Tedavisi
Amenore tedavisi, altta yatan nedene göre değişir:
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Aşırı egzersizden kaçınma, stres yönetimi, sağlıklı kilo ve beslenme düzeninin sağlanması amenorenin düzelmesine yardımcı olabilir.
- Hormon Tedavisi: Doğum kontrol hapları veya diğer hormon tedavileri, hormon seviyelerini dengeleyerek adet döngüsünün tekrar başlamasını sağlayabilir.
- Cerrahi Müdahale: Rahimde yapışıklıklar, tümörler veya diğer yapısal sorunlar varsa cerrahi tedavi gerekebilir.
- Altta Yatan Sorunun Tedavisi: Tiroid problemleri, PCOS veya diğer hormonal bozuklukların tedavisi yapılır.
Amenore belirtileri uzun süre devam ederse, altta yatan ciddi sağlık sorunları olabileceğinden bir sağlık uzmanına başvurmak önemlidir. Erken teşhis ve uygun tedavi, uzun vadeli sağlık komplikasyonlarını önleyebilir.
