Paradoks Nedir?
Paradoks görünüşte doğru olan bir ya da ifadeler topluluğunda çelişki oluşmak veya sezgilere karşı bir sonuç oluşturması anlamını taşımaktadır. Sıklıkla çelişkili olarak görünen sonuç ya da sonuçların aslında çelişki olan tarafları paradoks içerisinde yer almaktadır.
Paradoks teriminin karşılığı olarak Türkçe dilinde açmaz, çatışkı, çelişki yanıltmaç sözcükleri yer almaktadır. Kendi içerisinde çelişen ya da tam tersi olarak sonuç vermesi doğru olması ancak absürt veya çelişkili gözüken bir ifadeye ya da ifadeler bütününe de paradoks ismi verilmiştir. Kökleşmiş olan inanışlara aykırı olarak ileri sürülen düşünce olarak da tanımlanabilmektedir. Bu durumda bir nevi çelişkili olmaktadır. Genel olarak paradoks cevabı olmamaktadır. Yıkılamaz bir duvara durdurulamaz bir trenin çarpması gibi çelişki yani diğer ismi ile paradoks gibi sonucun görülmesi engellenmiş olacaktır. Sonsuzluk paradoksları sonu sınırsız ya da sonsuz olan durumları ve bu durumların kabul edilirliğini tanımlamaktadır. Bunun gibi zeno paradoksları da yer almaktadır. Bu paradoks ise zeno’nun oluşturduğu büyük oranda hareket ve zamanı ele alan paradokslar olarak bilinmektedir.
İnsan zihni doğruluğunu kabul ettiği bilgiler içerisindeki çelişkiler durumunu fark etmesi üzerine şüphe duyar ve yaşanan bu durum paradoks olarak tanımlanmaktadır. Genel olarak paradoks alışılmış olanın dışında, aykırı, tuhaf, inanılmaz olmak üzere hayret verici düşünceler olarak tanımlanmaktadır. Herkes tarafından kabul görülen bilgi ve fikirlere aykırı zıt olan kavramı karşılamaktadır. Paradoks içerisindeki aykırılıklar her zaman o fikrin yanlış olduğunu göstermemektedir. O fikrin alışılmış olanın dışında olması ve mantığa uymaması halini tanımlamaktadır.
Türkçe kelime tanımı ise paradoks çelişki, tezatlık, karşıtlık, çatışkı, yanıltmaç olmaktadır. Herhangi bir tanımın insan sezgileri ile bağdaşmamasını vurgulamaktadır. Mantık ve matematik sorularında sonuç yanlış olsa dahi anlatma tarzı doğru görünen tanımlar içinde paradoks kelimelerinin kullanıldığı görülmektedir. Sonucun doğru olması absürt ya da çelişki tanımları da paradoks ile açıklanmaya çalışılmaktadır.
Paradoks Eski Yunan felsefi akımlarına kadar uzanmaktadır. Bu dönemlerde birçok düşünür paradoks ile ilgilenmiştir. Kendi isimleri ile anılmakta olan paradoks ile günümüzde dahi popülerlikleri devam etmektedir. Bu kavram yunanca para ileri kelimesi ile doxa düşünce kelimesinin birleşimi ile oluşmaktadır. Bu kavramın kullanım tarihi ise 17. Yüzyıl dönemlerinde Avrupa’da olmuştur. Bilim adamları, filozoflar, rahipler sayesinde paradoks kullanımı yaygınlık halini almıştır. Paradokslar yüzyıllar süresince insanları şaşırtmış büyülemiş yanı sıra eğlendirmiştir. Modern fizikte olmak üzere birçok alanda uzay zaman ilişkisi gibi birçok alanda paradoks kullanılmaktadır.
