Dismenore Nedir
Dismenore, adet döneminde yaşanan ağrının tıbbi terimidir ve genellikle alt karın bölgesinde kramp şeklinde hissedilen, bazen bel ve kasıklara yayılan şiddetli ağrılarla karakterizedir. Dismenore, kadınlar arasında yaygın görülen bir durumdur ve iki ana türü vardır: primer dismenore ve sekonder dismenore.
Primer Dismenore
- Tanım: Adet dönemlerinde ağrının altında başka bir jinekolojik sorun olmadan meydana gelen durumdur. Genellikle genç yaşlarda başlar ve adet kanamasının başlamasından hemen önce ya da ilk birkaç günü boyunca şiddetlenir.
- Nedenleri: Primer dismenorenin temel nedeni, rahmin kasılmalarına yol açan prostaglandin hormonlarının artışıdır. Bu kasılmalar, rahim iç tabakasının (endometriyum) dökülmesine neden olur ve bu süreç ağrılı olabilir.
- Belirtiler:
- Alt karın bölgesinde kramplar
- Bel ve kasıklara yayılan ağrı
- Mide bulantısı, kusma
- Baş dönmesi
- Halsizlik ve yorgunluk
- İshal veya kabızlık
Sekonder Dismenore
- Tanım: Adet döneminde hissedilen ağrının altında, başka bir jinekolojik rahatsızlık yatan durumdur. Genellikle daha ileri yaşlarda ortaya çıkar ve ağrı, adet döngüsünün başlamasıyla değil, döngüden günler önce başlayabilir.
- Nedenleri: Sekonder dismenore, altta yatan bir sağlık sorunu nedeniyle gelişir. En yaygın nedenler arasında şunlar bulunur:
- Endometriozis: Rahim iç tabakasının rahim dışında büyümesi.
- Adenomyozis: Rahim iç tabakasının rahim kas tabakasına doğru büyümesi.
- Rahim Polipleri veya Fibroidleri: Rahimde iyi huylu tümörler.
- Pelvik Enflamatuar Hastalık: Rahim, fallop tüpleri veya yumurtalıkların enfeksiyonu.
- Rahim İçi Araç (RİA): Spiralin yan etkileri arasında ağrılı adet görülebilir.
Dismenore Tedavisi
Tedavi, ağrının türüne, şiddetine ve altında yatan nedene bağlı olarak değişir:
- Ağrı Kesiciler: Nonsteroid antiinflamatuvar ilaçlar (NSAID’ler), prostaglandin üretimini azaltarak ağrıyı hafifletebilir. Bunlar en yaygın kullanılan ilaçlardır.
- Hormon Tedavisi: Doğum kontrol hapları veya hormon içeren spiraller gibi tedaviler, hormon düzeylerini düzenleyerek adet ağrılarını azaltabilir.
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme, yeterli uyku ve stresten uzak durma gibi değişiklikler ağrıyı hafifletebilir. Sıcak su torbası kullanmak da kramp ağrılarını azaltabilir.
- Altta Yatan Sorunun Tedavisi: Sekonder dismenore söz konusuysa, altta yatan nedenin (endometriozis, fibroidler vb.) tedavisi gerekebilir. Bu tedavi cerrahi müdahale, hormon tedavisi veya başka tıbbi yaklaşımları içerebilir.
Dismenore belirtileri yoğun ve yaşam kalitesini ciddi şekilde etkiliyorsa, doğru tanı ve tedavi için bir kadın doğum uzmanına başvurmak önemlidir.
